3. Zelfmoord bij jongeren

Verwachting

Door het kinderwelzijn te verhogen zakt het aantal jongeren die uit het leven stappen.

Huidige situatie:

België heeft de hoogste zelfmoordcijfers van West-Europa. 125.000 jongeren in Vlaanderen - of 1 op de 4 - bevinden zich in een risicogroep voor zelfdoding. Dat blijkt uit een wetenschappelijke test die de Vlaamse overheid liet ontwikkelen door neuropsycholoog Michael Portzky. De realiteit is dat vier op de tien kinderen geen hulp krijgen na een zelfdodingspoging. De stap richting hulpverlening is hier vaak een zeer moeilijke stap, waarna jongeren gemiddeld een half jaar op professionele hulp moeten wachten.

Cijfers

In 2018 heeft 8.0% van de jongens en 20.8% van de meisjes uit het lager en secundair onderwijs minstens eenmaal opzettelijk te veel pillen geslikt of zichzelf op een andere manier geprobeerd te beschadigen (volgens de studie Jongeren en Gezondheid die wordt uitgevoerd door de onderzoeksgroep Gezondheidsbevordering van de vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg van de Universiteit Gent)

Historisch beleid

In 2002 organiseerde toenmalig Vlaams minister van Volksgezondheid Mieke Vogels, een gezondheidsconferentie over de preventie van depressie en zelfdoding. Deze conferentie gaf de aanzet voor een ontwerp van een gezondheidsdoelstelling. Deze luidde als volgt:

De sterfte door zelfdoding bij mannen en vrouwen moet tegen 2010 verminderd zijn met 8% ten opzichte van 2000.

Om deze doelstelling te behalen, werd in 2006 het eerste Vlaams Actieplan Suïcidepreventie uitgewerkt, bestaande uit verschillende concrete acties. Na afloop van het actieplan in 2010 werden deze acties geëvalueerd.

In 2010 liep de zesde gezondheidsdoelstelling betreffende de preventie van suïcide en het bijhorende actieplan af. Eind 2011 werd dan ook door de toenmalige Vlaams Minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen, een tweede Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie georganiseerd. Naar analogie met de zesde doelstelling van de Wereldgezondheidsorganisatie, werd de hieruit volgende Vlaamse gezondheidsdoelstelling suïcidepreventie als volgt voorgesteld:

De sterfte door zelfdoding bij mannen en vrouwen moet tegen 2020 verminderd zijn met 20% ten opzichte van 2000.

Om deze doelstelling te behalen, werd een tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (2012-2020) gelanceerd.

Bijkomend werd tijdens de studiedag 'Op (zorg)pad met de jonge suïcidepoger' in 2012 de KIPEO (een instrument voor Psychosociale Evaluatie en Opvang voor kinderen en jongeren) geïntroduceerd. Dit instrument versie kwam er op vraag van kinderpsychiaters en spoedpersoneel en in opdracht van het Vlaamse Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Ook bij de jonge suïcidepogers blijkt dat de spoedafdeling een cruciale rol speelt in het behandelingstraject.

Beleid

Het Derde Vlaamse Actieplan Suïcidepreventie heeft als gezondheidsdoelstelling ‘Zero suïcide’.